Polska jest jednym z najbardziej zmotoryzowanych krajów w Unii Europejskiej. Coraz więcej osób zwraca uwagę na uciążliwe korki i brak miejsc postojowych w miastach. Dodatkowo, samochody osobowe emitują więcej zanieczyszczeń od transportu zbiorowego. Dlatego tak ważne jest, by zwiększyć jego rolę, między innymi przez budowę centrów przesiadkowych. Jedno z nich do końca 2025 roku powstanie w Psarach.

Celem budowy centrum przesiadkowego w Psarach jest zachęcenie mieszkańców do pozostawienia swoich samochodów na parkingu i podróżowania komfortowymi oraz klimatyzowanymi pojazdami komunikacji zbiorowej. Czas spędzony w autobusie można przeznaczyć na czytanie książki, słuchanie muzyki, naukę, pracę czy po prostu chwilę odpoczynku.

Połączenia z miastami szansą dla mieszkańców
Miasta – nie tylko te największe – są mocno zakorkowane. Dojazd z domu do pracy, czy szkoły zajmuje coraz więcej czasu. Dzięki uruchomieniu na terenie naszej gminy linii metropolitalnych podróż do Siewierza, Będzina, Sosnowca, Dąbrowy Górniczej czy Katowic nie jest już problemem. To duże udogodnienie dla osób pracujących lub planujących rozpoczęcie pracy w jednym z tych miast, a także szansa dla młodzieży na szybki dojazd do wymarzonej szkoły średniej, czy na studia. Jak wynika ze statystyk najwięcej uczniów z terenu naszej gminy wybiera szkoły średnie w Dąbrowie Górniczej, do której może dojechać wsiadając w linię M103. Bezpośrednie połączenie z Sosnowcem czy Katowicami sprawi, że więcej osób rozważy także wybór jednej z tamtejszych szkół.

Transport zbiorowy bardziej eko od samochodu osobowego
Autobus emituje niewiele większą ilość spalin niż samochód osobowy, a przewozi więcej osób. Dlatego transport zbiorowy jest znacznie mniej szkodliwy dla środowiska od transportu indywidualnego. - Psarski samorząd podejmuje wiele działań na rzecz ochrony środowiska. Centrum Edukacji Ekologicznej w Górze Siewierskiej, termo renowacja wszystkich budynków komunalnych, montaż odnawialnych źródeł energii czy programy dotacji dla mieszkańców na eko modernizację ich domów to tylko część z inwestycji, na które warto zwrócić uwagę. Kolejną jest budowa Centrum Przesiadkowego w Psarach. Większość z nas, mieszkańców Metropolii GZM, zaczyna odczuwać zmiany klimatu w codziennym życiu. To już nie tylko groźby naukowców, ale zauważalne skutki w postaci krótkotrwałych, ale ekstremalnie wysokich temperatur, suszy, powodzi i nagłych zmian pogodowych, jak np. ulewnych deszczów, gwałtownych burz z gradobiciem czy występowaniem porywistych wichur. To fakty, którym trudno zaprzeczyć. To w jaki sposób żyjemy, jak funkcjonujemy na co dzień, ma znaczenie dla klimatu, a w konsekwencji również dla naszych dzieci i wnuków. Każdy z nas może dokonać oceny swojego (i swojej rodziny) wpływu na środowisko, i zastanowić się jak ten negatywny wpływ ograniczyć. Jednym z takich aspektów jest sposób w jaki poruszamy się na co dzień. Nie chodzi o to, by kompletnie rezygnować z samochodu, bo jego wykorzystanie znacząco ułatwia dalsze podróże. Jednak w ciągu dnia odbywamy takie podróże - jak do szkoły czy pracy, podczas których bardziej nie tylko ekologicznie, co nawet ekonomicznie (oszczędność czasu i pieniędzy) jest skorzystanie z innych środków transportu: przejście pieszo, dojazd na rowerze, skorzystanie z oferty transportu publicznego. Nie ma wątpliwości, co do tego, że indywidualny transport samochodowy jest obciążeniem dla środowiska i w konsekwencji dla ludzi. Skutki środowiskowe, to: zabetonowywanie powierzchni w miejscowościach pod nowe parkingi i drogi, często bez retencjonowania wody, zanieczyszczenie powietrza, hałas. I tu warto się zastanowić, czy codzienną podróż mogę odbyć komunikacją publiczną, zamiast samochodem. Niewątpliwie, w naszym codziennym przemieszczaniu się i w decyzji o zmianie sposobu komunikacji, pomogą takie miejsca jak centra przesiadkowe, gdzie możemy dojść na piechotę lub dojechać rowerem i zostawić go w bezpiecznej, zadaszonej wiacie, a w centrum przesiądźmy się na autobus. - mówi Blanka Romanowska, Dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Lokalizacja centrum przesiadkowego to nie przypadek
Jesteśmy ogromnymi beneficjentami utworzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która na swój koszt uruchomiła trzy zatrzymujące się na terenie naszej gminy metrolinie, a trasy tych autobusów przecinają się w Psarach, dlatego to w tej miejscowości powstanie centrum przesiadkowe. Jego lokalizacja nie jest przypadkowa, obiekt znajdować się będzie w centrum gminy - w sąsiedztwie urzędu, Poczty Polskiej, banku, piekarni, marketu, ośrodka zdrowia oraz żłobka i przedszkola. W miejscu, w pobliżu którego już dziś mieszka wiele osób, a zgodnie z planami miejscowymi może powstać dodatkowo nowa zabudowa, w tym osiedle Społecznej Inicjatywy Mieszkaniowej. - Obiekty te najczęściej są zlokalizowane w miejscach, które mają istotne znaczenie dla życia społeczno-gospodarczego miast i gmin lub w miejscach, które charakteryzują specyficzne uwarunkowania komunikacyjne. W Psarach lokalizację centrum przesiadkowego cechuje bliskość ważnych dla mieszkańców gminy obiektów, takich jak placówka służby zdrowia, obiekty handlowe i sportowe oraz Urząd Gminy. Jest to niewątpliwie atut budowanego przez Gminę Psary obiektu, ponieważ poprawiana jest dostępność komunikacyjna do tych miejsc. Centra przesiadkowe to obiekty, których głównym zadaniem jest poprawa komfortu korzystania z publicznego transportu zbiorowego, bowiem podróżni podczas oczekiwania na autobus mają możliwość skorzystania z wyposażenia, które poprawia warunki podróżowania. Są to m. in. wiaty przystankowe, tablice dynamicznej informacji pasażerskiej czy klimatyzowane poczekalnie. Ponadto obiekty te powinny umożliwiać przesiadanie się z rowerów lub samochodów osobowych do pojazdów publicznego transportu zbiorowego, dlatego posiadają zadaszone miejsca postojowe dla rowerów oraz miejsca parkingowe. Z tych wszystkich udogodnień będzie można skorzystać w centrum przesiadkowym Psary, co powinno przełożyć się na zwiększenie zainteresowania mieszkańców gminy korzystaniem z publicznego transportu zbiorowego. - wspomina dr hab. inż. Aleksander Sobota, prof. PŚ, Zastępca Dyrektora ZTM ds. przewozów.

Centrum przesiadkowe poprawi komfort korzystania z autobusu
Obiekt, który powstanie w naszej gminie będzie się składał z pętli do zawracania autobusów z 2 peronami przystankowymi, wiatami autobusowymi oraz jednokondygnacyjnym budynkiem o powierzchni użytkowej wynoszącej 42 m², w którym będzie można się schronić w przypadku niekorzystnej pogody czy skorzystać z toalety. Na terenie centrum znajdzie się również parking z 31 miejscami postojowymi, w tym z 3 dla osób niepełnosprawnych oraz wiata dla rowerów. Dzięki temu na miejscu będzie można zostawić samochód, rower czy hulajnogę i kontynuować podróż autobusem.

Szybko i bez przesiadek
Linią M19 dojedziemy bezpośrednio do Pyrzowic i Sosnowca. Autobus kursuje w dni robocze w godzinach szczytów komunikacyjnych co 30 minut, a poza szczytem co 60 minut. Linia zapewnia bezpośredni dojazd z gmin: Sosnowiec, Będzin, Psary i Mierzęcice do Portu Lotniczego w Pyrzowicach. Podróż z Psar do Będzina to około 15 minut, a do Sosnowca czy na lotnisko 30 minut.

Linia M23 stanowi pierwsze, bezpośrednie połączenie Psar i Katowic. Linia kursuje w dni robocze co 60/120 minut, a w dni wolne co 120/180 minut. Zapewnia bezpośredni dojazd z gmin: Siewierz, Psary, Będzin czy Sosnowiec do centrum Katowic. Podróż z Psar do Katowic zajmuje około 40 minut, a do Siewierza dojedziemy w 20 minut. M103 to kolejna, trzecia metrolinia, którą dojedziemy bezpośrednio do Dobieszowic i Dąbrowy Górniczej. Wspomniany autobus jeździ w dni robocze i wolne co 60 minut. Dzięki temu połączeniu pasażerowie dojadą bez przesiadek między innymi do dworca kolejowego w Dąbrowie Górniczej, a także do centrum przesiadkowego w Bobrownikach, gdzie zatrzymują się inne metrolinie oferujące szybsze połączenie z Bytomiem i Katowicami.

- Powstawaniu centrów przesiadkowych często towarzyszą zmiany oferty przewozowej. Pojawiają się bowiem możliwości techniczne, aby dokonać jej poprawy. – dodaje Aleksander Sobota. - W wielu miastach Polski jednostki odpowiedzialne za organizację publicznego transportu zbiorowego decydują się na wprowadzenie zmian rozkładów jazdy linii skłaniając pasażerów do przesiadki. Dzięki takim obiektom, realizowana jest ona w komfortowych warunkach. Wprowadzenie oferty przewozowej bazującej na systemie przesiadkowym daje wiele innych korzyści. Do najważniejszych z nich można zaliczyć zwiększenie liczby kursów w poszczególnych relacjach lub wydłużenie okresu funkcjonowania linii w ciągu doby. Oczywiście każda taka zmiana powinna być poprzedzona dogłębnymi analizami zasadności jej wprowadzenia. Podstawowymi kryteriami oceny w takim wypadku mogą być: jakość realizacji podróży, koszty oraz dostępność czasowa i przestrzenna do publicznego transportu zbiorowego.

Inwestycja zostanie zrealizowana przy wysokim wsparciu finansowym
Budowa centrum przesiadkowego zostanie wsparta dofinansowaniem sięgającym 5 mln zł z Rządowego Funduszu Polski Ład. Mamy także w przygotowaniu „Koncepcję wdrożenia systemu multimodalnej mobilności miejskiej w Gminie Psary”, która w swoim zakresie uwzględnia między innymi centrum przesiadkowe. Realizacja tego zadania jest ujęta w Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, co uprawnia gminę do ubiegania się o dofinansowanie z Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-2027.

Firma odpowiedzialna za budowę centrum przesiadkowego została wybrana w konkurencyjnym postępowaniu przetargowym. Projekt techniczny został dobrany tak, by nie generować niepotrzebnych kosztów. Niestety żyjemy w czasach, w których ceny robót budowlanych rosną w galopującym tempie. Dlatego ważne jest, by realizacja tego zadania w jak najmniejszym stopniu obciążała budżet Gminy. Liczymy na to, że nawet 90% kosztów związanych z budową będą pokrywały pozyskane dotacje.