Obrona cywilna w Polsce stanowi system o sprecyzowanych zadaniach, strukturach i formach działania. Jest zespolona ze wszystkimi szczeblami administracji państwowej i samorządowej, podmiotami gospodarczymi (niezależnie od osobowości prawnej), organizacjami społecznymi oraz z całym społeczeństwem. Siłą obrony cywilnej jest jej powszechność, oznacza to, że wszyscy obywatele naszego kraju uczestniczą w ochronie grup ludzi, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia.

Zadania obrony cywilnej w czasie pokoju:

• planowanie przedsięwzięć w zakresie ochrony przed skutkami działań zbrojnych zarówno ludności, jak i zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury
• wykrywanie zagrożeń i stwarzanie warunków do ostrzegania i alarmowania ludności 
• przygotowanie schronów i ukryć dla ludności oraz utrzymanie ich w gotowości do użycia 
• gromadzenie i przechowywanie indywidualnych środków ochronnych dla formacji obrony cywilnej i ludności 
• wyposażenie formacji obrony cywilnej w specjalistyczny sprzęt ratowniczy, przyrządy i aparaturę do wykrywania różnego rodzaju zagrożeń 
• systematyczne szkolenie w zakresie OC: 
  • kadr kierowniczych administracji rządowej i samorządowej, 
  • formacji OC 
  • ludności w ramach powszechnej samoobrony 
• współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska, oraz usuwanie ich skutków

Zadania obrony cywilnej w czasie wojny:

• wykrywanie zagrożeń oraz ostrzeganie i alarmowanie,
• organizacja ewakuacji ludności,
  
• zaciemnianie i wygaszanie oświetlenia,
• organizacja oraz przeprowadzenie akcji ratunkowej,
  
• udzielanie pomocy medycznej poszkodowanym,
  
• organizacja pomieszczeń oraz zaopatrzenie dla poszkodowanej ludności,
  
• zaopatrzenie ludności w sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej,
  
• likwidacja skażeń i zakażeń,
• zabezpieczenie dóbr kultury, urządzeń użyteczności publicznej, ważnej dokumentacji, 
• doraźna pomoc w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami, 
  
• doraźne przywracanie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej, w tym pomoc w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej, 
• pomoc w ratowaniu żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania
  
• doraźna pomoc w grzebaniu zmarłych.

Centralnym organem właściwym w sprawach obrony cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju, którego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji powołuje prezes Rady Ministrów. Terenowymi organami obrony cywilnej w administracji rządowej i samorządowej są Wojewodowie, starostowie, wójtowie oraz burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.

Do zakresu ich działania należy kierowanie oraz koordynowanie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej przez instytucje państwowe i samorządowe, podmioty gospodarcze i inne jednostki organizacyjne działające na ich terenach.

Szefowie Obrony Cywilnej województw i gmin wykonują zadania obrony cywilnej przy pomocy podległych im urzędów oraz powołanych w ich strukturach specjalistycznych komórek organizacyjnych.  Za realizację zadań obrony cywilnej w zakładach pracy odpowiedzialni są ich właściciele lub kierownicy.

Ministrowie (kierownicy) urzędów centralnych mają obowiązek uwzględniania zadań obrony cywilnej w nadzorowanych przez nich dziedzinach.

Organizacje społeczne wykonują zadania obrony cywilnej w zakresie wynikającym z ich statusów i programów działania. Zasady i sposoby realizacji są uzgadniane w porozumieniach zawieranych przez ich naczelne organy z szefem Obrony Cywilnej Kraju.

Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi przeznaczonymi do wykonywania zadań obrony cywilnej są formacje obrony cywilnej.

• Formacje obrony cywilnej składają się z oddziałów obrony cywilnej przeznaczonych do wykonywania zadań ogólnych lub specjalnych oraz innych jednostek tych formacji.
• Formacje obrony cywilnej tworzą, w drodze rozporządzenia, ministrowie, a wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) – w drodze zarządzenia, uwzględniając w szczególności: skalę występujących zagrożeń, rodzaj formacji, ich przeznaczenie oraz stan osobowy i organizację wewnętrzną.
• Formacje obrony cywilnej mogą tworzyć także pracodawcy.