Podczas grudniowej sesji Rady Gminy, radni jednogłośnie uchwalili projekt budżetu Psar na 2023 rok. Nasza gmina, tak jak wszystkie samorządy w Polsce, musi się zmierzyć z bezprecedensowym ubytkiem dochodów z tytułu podatku dochodowego, co jest związane z wprowadzeniem tzw. Polskiego Ładu. Jednak dzięki zbudowaniu solidnych finansowych fundamentów rozwoju gminy w poprzednich latach, budżet na 2023 rok przestawia się niezwykle obiecująco – w ponad ¼ składają się na niego wydatki inwestycyjne.
Budżet gminy Psary przewiduje w 2023 roku osiągnięcie dochodów ogółem na poziomie ponad 70 mln zł, z czego dochody bieżące to około 61,5 mln zł, a dochody majątkowe 9 mln zł. Na wydatki majątkowe, czyli gminne inwestycje zaplanowano 19,5 mln zł, co stanowi aż 26% wszystkich wydatków gminy w tym roku. Jeśli doliczymy do tego 3,6 mln zł, które ZGK Sp. z o.o. wyda na budowę wodociągów i kanalizacji, to łączne planowane wydatki na inwestycje sięgną ponad 23 mln zł. Wśród zadań są zarówno nowe, ważne dla mieszkańców przedsięwzięcia, jak również projekty, których realizacja rozpoczęła się w zeszłym roku.
Budowa wodociągów i kanalizacji za 8,3 mln zł
Wiele środków przeznaczamy na inwestycje związane z budową wodociągów i kanalizacji. W 2023 roku rozpocznie się realizacja kluczowego zadania w zakresie kanalizacji sanitarnej, polegającego na połączeniu wybudowanej już sieci przy drodze wojewódzkiej w Psarach, Gródkowie i Strzyżowicach z oczyszczalnią ścieków w Wojkowicach. Mowa tu o przedsięwzięciu na ulicach Irysów i Kolejowej w Psarach, gdzie powstanie sieć kanalizacji sanitarnej i zostanie przebudowany wodociąg. Dodatkowo ZGK ma do zaprojektowania ważny odcinek kanalizacji w powiatowej ul. Leśnej w Gródkowie, który pozwoli w przyszłości na odbiór ścieków sanitarnych z zabudowań zlokalizowanych od szkoły w Gródkowie do hali Panattoni.
Oprócz 3,6 mln zł, które ZGK przeznacza na inwestycje w branży wod-kan, w budżecie Psar jest zagwarantowane na ten cel ponad 4,7 mln zł. Środki te pozwolą na kontynuacje rozpoczętych w zeszłym roku zadań – budowę i przebudowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ul. Wiejskiej w Psarach i Sarnowie, przebudowę sieci wodociągowej w ul. Kościelnej w Dąbiu, Brzękowicach Górnych, Goląszy Górnej i Dąbiu Górnym oraz budowę przyłączy wodociągowych w ul. Szosowej w Strzyżowicach. Powstaną także projekty sieci wodociągowej w ulicach: Szopena w Strzyżowicach, Sosnowej w Preczowie i Kochanowskiego w Górze Siewierskiej.
Budowy i remonty dróg
Wiele z planowanych inwestycji dotyczy budowy i remontów dróg. Największym zadaniem, którego realizacja rozpocznie się w tym roku jest budowa Centrum Przesiadkowego w Psarach. Ogłoszony został już przetarg, który pozwoli wyłonić wykonawcę tego przedsięwzięcia, na które psarski samorząd pozyskał 5 mln zł dotacji ze środków krajowych i będzie się jeszcze dodatkowo starał o wsparcie unijne. Ponadto zakończona zostanie budowa gminnego odcinka ul. Leśnej w Gródkowie, na ul. Brzeźnej w Preczowie pojawi się nowa nakładka asfaltowa oraz zostanie wybudowana ul. Kalcytowa w Górze Siewierskiej. Trwa już budowa odwodnienia ul. Ogrodowej w Górze Siewierskiej. Powstaną także projekty techniczne budowy lub przebudowy ulic: Kasztanowej, Grabowej i Kolejowej oraz skomunikowania drugiej linii zabudowy względem Szkolnej w Psarach, Spokojnej w Gródkowie, drogi na cmentarz w Preczowie i odwodnienia ul. Spacerowej w Sarnowie. Ponad 300 tys. zł przeznaczono na oświetlenie uliczne, w tym budowę jego odcinków na ul. Dolnej w Dąbiu i drodze w Brzękowicach Dolnych oraz dokończenie rozpoczętych w zeszłym roku 14 projektów technicznych.
1,3 mln zł na inwestycje w placówkach oświatowych
Podobnie jak w latach ubiegłych, część środków przeznaczona została na inwestycje w placówkach oświatowych. W tym roku zakończy się budowa placu zabaw przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Strzyżowicach, obok parkingu przy Szkole Podstawowej w Gródkowie powstanie pumptrack i zostanie dokończona budowa placu zabaw przy Szkole Podstawowej w Dąbiu. Około 400 tys. zł pochłoną prace przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Sarnowie, gdzie planowana jest odnowa elewacji i montaż klimatyzacji na sali gimnastycznej w szkole oraz rozpoczęcie prac przy projekcie rozbudowy przedszkola i montaż dodatkowych urządzeń na placu zabaw przy tej placówce. Schody wejściowe do Szkoły Podstawowej w Psarach zostaną wyremontowane, a w strzyżowickim przedszkolu pojawi się klimatyzacja.
Kultura, sport i rekreacja
Kolejnym zadaniem, które jest kontynuowane w tym roku to zagospodarowanie przestrzeni publicznej przy remizie i Ośrodku Kultury w Górze Siewierskiej, w ramach której powstaną: nowa droga wyjazdowa dla OSP, chodnik łączący ul. Ogrodową z ul. Kościuszki i ul. Szopena, nowy parking oraz kompleks sportowo-rekreacyjny. W planach jest także rozbudowa Ośrodka Kultury w Preczowie, możliwa dzięki 2 mln zł dotacji z programu Polski Ład oraz modernizacja byłej szkoły w Malinowicach za ponad 120 tys. zł. Ponadto kompleksowy remont przejdą pomieszczenia w Gminnym Ośrodku Kultury w Gródkowie, dokończony zostanie projekt techniczny modernizacji stadionu sportowego w Brzękowicach Dolnych oraz powstanie projekt techniczny kapitalnego remontu szatni piłkarskiej Iskry Psary. Z inicjatywy Młodzieżowej Rady Gminy przy bibliotece w Psarach powstanie ławka solarna z funkcją ładowania telefonów.
Ułatwienie dostępu do gminnych obiektów
W tym roku planowana jest również rozbudowa Urzędu Gminy, polegająca na dobudowaniu na parterze biura obsługi klienta i kilku pomieszczeń biurowych. Dzięki temu większość spraw interesanci będą mogli załatwiać w jednym miejscu, na parterze budynku. Rozwiązanie to pozwoli na sprawniejszą obsługę mieszkańca, który nie będzie musiał szukać konkretnego referatu w całym budynku. Co ważne, będzie to również miejsce bez barier architektonicznych, do którego dostanie się bezpośrednio z parkingu.
Ochrona środowiska
W tegorocznym planie finansowym nie brakuje środków na zadania, które służą ochronie środowiska. Mieszkańcy kolejny rok mogą otrzymać dotacje celowe z budżetu Psar na wymianę starego pieca oraz usunięcie i unieszkodliwienie azbestu. 300 tys. zł samorząd planuje wydać na zwiększenie samowystarczalności obiektów gminnych, inwestując w odnawialne źródła energii.
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa
W tegorocznym budżecie zabezpieczono ponad 1 mln zł na działania służące bezpieczeństwu publicznemu i ochronie przeciwpożarowej. W planach jest zakup samochodu pożarniczego dla OSP Goląsza Brzękowice, który zostanie sfinansowany w połowie ze środków gminy, a połowie z budżetu państwa. Mieszkańcy na zebraniach wiejskich w Malinowicach, Dąbiu i Brzękowicach postanowili przeznaczyć 100 tys. zł z funduszu sołeckiego na lekki wóz dla OSP Dąbie, a psarski samorząd podejmuje działania, by zdobyć pozostałe środki, które pozwolą na jego zakup.
Rok 2023 to czas pełen wyzwań. Nasza gmina, tak jak wszystkie samorządy w Polsce, musi się mierzyć z rosnącymi kosztami pracy i energii. - mówi wójt Tomasz Sadłoń. - Największym wyzwaniem jest jednak dla nas poradzenie sobie ze znaczącym ubytkiem dochodów z tytułu podatku dochodowego. Od 2019 roku parlamentarzyści wielokrotnie zmieniali opodatkowanie pracy. Nie zostały jednak wprowadzone żadne znaczące rekompensaty dla gmin, których dochody z PIT stanowią nawet 1/3 dochodów bieżących. W tym roku planowany udział Psar w PIT to jedynie 18 mln zł, czyli tyle ile otrzymywaliśmy 5 lat temu. Zgodnie z naszymi szacunkami to około 12-14 mln zł mniej niż powinniśmy dostać. Chociaż połowę wydatków inwestycyjnych przeznaczamy na budowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i dróg, to gdyby nie ubytki w podatku dochodowym, moglibyśmy przeznaczyć na nie znacznie więcej, zwłaszcza, że mamy wiele potrzeb i gotowych projektów, które czekają na realizację. Od początku mojej pracy na stanowisku wójta podejmowaliśmy z radnymi działania, by wzmocnić finansowe fundamenty rozwoju naszej gminy. Ta praca przyniosła efekty i dziś Psary są dużo bardziej odporne na kryzysową sytuację niż inne samorządy. Myślę, że budżet na 2023 rok - szczególnie w zakresie inwestycji, które przekraczają 23 mln zł - jest najlepszym przykładem tej odporności. Mam też wielką nadzieję, że szybko zostaną uruchomione środki unijne z Funduszy dla Śląska i Krajowego Programu Odbudowy. Mamy wiele projektów, które chcemy zrealizować przy użyciu tych dotacji, szczególnie w obszarze transformacji energetycznej i zwiększenia samowystarczalności energetycznej gminy dzięki wykorzystaniu OZE. Jest też ogromna szansa na dotacje dla mieszkańców, na przykład na ogniwa fotowoltaiczne. Największe wydatki, aż 8,2 mln zł, pochłoną natomiast inwestycje związane z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną.
